Tweede Kamerverkiezingen: Vragen en antwoorden

Voor al je vragen rondom de verkiezingen en Stem op een Jongere kun je terecht op deze pagina. Mocht je vraag er niet tussen staan, stuur ons zeker dan een DM via Instagram (@stemopeenjongere.nl) of neem contact met ons op via contact@stemopeenjongere.nl.

Wat zijn de Tweede Kamerverkiezingen?

Nederlanders met kiesrecht mogen kiezen wie hen vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. Dit gebeurt in principe elke vier jaar in maart of vaker als een kabinet valt. Dit laatste is deze Tweede Kamerverkiezingen het geval na de val van het kabinet afgelopen zomer.

Wat is de Tweede Kamer?

De Tweede Kamer vormt samen met de Eerste Kamer het Nederlandse parlement en wordt ook wel de Staten-Generaal genoemd. De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden. Zij houden zich vooral bezig met het controleren van de regering en maken nieuwe wetten.

Wat is een voorkeurstem?

Wanneer je gaat stemmen, stem je niet op een partij maar op een persoon van een partij, waarbij je stem wel naar de partij van die persoon gaat. Veel mensen stemmen op de lijsttrekker, de persoon die op nummer één staat op de lijst van een partij. Maar je kan ook op iemand anders op de lijst stemmen. Het maakt niet uit op welk nummer die persoon staat.

Wat zijn de voorkeurszetel en kiesdeler?

De hoeveelheid zetels die een partij krijgt, bepaalt hoeveel kandidaten van hun kandidatenlijst een zetel krijgen in de Tweede Kamer. In principe wordt de volgorde van de lijst aangehouden. Maar met genoeg voorkeurstemmen krijgt een kandidaat alsnog een zetel in de Tweede Kamer, ook al stond deze kandidaat lager op de lijst dan het aantal behaalde zetels van de partij. Dit is een voorkeurszetel. Het aantal stemmen dat nodig is voor zo’n zetel is gelijk aan 25% van de kiesdeler. De kiesdeler is het aantal uitgebrachte stemmen gedeeld door het aantal zetels. Dat is het aantal stemmen dat een partij moet behalen voor een zetel. Daarom weten we pas na de verkiezingen, wanneer het aantal daadwerkelijk uitgebrachte stemmen is geteld, hoeveel stemmen een kandidaat nodig heeft voor een voorkeurszetel.

Wie mogen stemmen?

Dit verschilt per verkiezing. Voor de Tweede Kamerverkiezingen krijgt iedereen met de Nederlandse nationaliteit en 18 jaar of ouder is, een stempas thuisgestuurd. Deze mensen zijn kiesgerechtigd en mogen op 22 november 2023 hun stem uitbrengen voor de Tweede Kamer.

Hoe kies ik op welke partij ik stem?

Jij bepaalt op welke partij en op wie je stemt. Zoek een partij die bij jou past. Dit kun je doen door partijprogramma’s van verschillende partijen te lezen, debatten te kijken en partijen te volgen op socials, maar ook door (jongeren) kieswijzers in te vullen en podcasts te luisteren. Kieswijzer de Podcast vat partijprogramma's samen in 20 minuten en test de kennis van politici met de razende reporter van Stem op een Jongere .

Wanneer ben je een jongere?

Wij zien jongeren als mensen niet ouder dan 30 jaar. Vanaf 18 jaar mag je je in Nederland verkiesbaar stellen. De verkiesbare jongeren tijdens aankomende verkiezingen zijn dus minimaal 18 jaar oud en maximaal 30 jaar oud.

Moet ik op een jongere stemmen?

Worden jongeren beter vertegenwoordigd door jonge mensen in de politiek dan door oude mensen in de politiek? Dat vraag je je misschien af. Het antwoord is niet per se. Toch spreekt het voor zich dat jonge politici de problemen van jongere generaties goed begrijpen en waarschijnlijk het meest gemotiveerd zijn om hiermee aan de slag te gaan. Natuurlijk is het heel belangrijk om naar de standpunten van de kandidaat en desbetreffende partij te kijken. Daar moet je uiteindelijk achter staan. Wij maken inzichtelijk welke jongeren verkiesbaar zijn, maar waar jouw stem uiteindelijk heen gaat? Dat laten we aan jou over.

Hoe verzamelen jullie data voor de stemtool?

Wij proberen inzichtelijk te maken hoe oud, of jong, de verkiesbare kandidaten zijn. Helaas staat dit niet op de lijsten van de kiesraad of op de stembiljetten. De partijen zelf geven ook vaak geen inzicht in de leeftijden van hun kandidaten. Omdat we het makkelijker willen maken voor jongeren om voor jongerenrepresentatie te stemmen, gaan wij elke verkiezingen op zoek naar deze informatie. Met wat online speurwerk en contact met de politieke partijen, kunnen we het overzicht van verkiesbare kandidaten in de stemtool zo compleet mogelijk maken.

Is Stem op een Jongere politiek neutraal?

Jazeker. Stem op een Jongere is een neutraal platform. Dat betekent dat wij als stichting geen voorkeur hebben voor een politieke partij. Wij maken voor elke partij inzichtelijk welke jongeren verkiesbaar zijn. Als Stem op een Jongere maken wij ons hard voor betere participatie en representatie van jongeren in Nederland in alle lagen van de politiek en in alle partijen.

Werken jullie samen met Stem op een Vrouw?

Zowel Stem op een Vrouw als Stem op een Jongere werken aan betere representatie in de politiek. In principe doen we dat voor verschillende groepen, maar er is natuurlijk overlap in jonge vrouwen. We zoeken beide de kieslijsten van partijen uit om meer informatie over kandidaten beschikbaar te maken voor jullie als kiezers. Stem op een vrouw geeft een overzicht van alle vrouwelijke kandidaten en heeft de voorkeurstemtool bedacht. In overleg met hen mochten wij de tool toepassen op jongere kandidaten. Wil je stemmen op een (jonge) vrouw, ga naar de website van Stem op een Vrouw.